ความสัมพันธ์ทางด้านการเมืองระหว่างจักรวรรดิโมกุล และจักรวรรดิออตโตมัน ช่วงระหว่างค.ศ.1526-1857

ชื่อบทความ: ความสัมพันธ์ทางด้านการเมืองระหว่างจักรวรรดิโมกุล และจักรวรรดิออตโตมัน ช่วงระหว่างค.ศ.1526-1857

ชื่อผู้เขียน: ปณทัศน์ ชัยมาลิก (นักศึกษาปริญญาตรีชั้นปีที่ 3 ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์)

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาความสัมพันธ์ทางด้านการเมืองระหว่างรัฐมหาอำนาจมุสลิมช่วงสมัยใหม่ตอนต้นสองรัฐ คือ จักรวรรดิออตโตมันและจักรวรรดิโมกุล โดยเริ่มตั้งแต่การสถาปนาราชวงศ์โมกุลในรัชสมัยของบาบูร์ ค.ศ.1526 ไปจนถึงการล่มสลายของจักรวรรดิโมกุลใน ค.ศ.1857 การศึกษานี้พบว่า ความสัมพันธ์ของรัฐทั้งสองเริ่มต้นอย่างเป็นทางการในรัชสมัยของหุมายันแห่งราชวงศ์โมกุล จากการที่พระองค์ได้ส่งสารหาสุลต่านสุไลมานแห่งราชวงศ์ออตโตมัน ความสัมพันธ์ของทั้งสองอาณาจักรที่ดำเนินต่อมามีทั้งพัฒนาขึ้นและเสื่อมถอยลง ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ และเหตุการณ์ในช่วงนั้นๆ โดยตั้งแต่การเริ่มสร้างราชวงศ์ในรัชสมัยของบาร์บูร์ ทั้งสองราชวงศ์มิได้มีความสัมพันธ์กันโดยตรง แต่รับรู้ถึงการมีอยู่ของกันและกัน ต่อมาในรัชสมัยของหุมายันไปจนถึงช่วงต้นรัชสมัยของอักบาร์ แม้จะมีการพัฒนาความสัมพันธ์ของทั้งสองอาณาจักรให้เห็น แต่เมื่อเข้าสู่ช่วงเรืองอำนาจของโมกุลในรัชสมัยของอักบาร์ ความสัมพันธ์ของทั้งสองอาณาจักรกลับแย่ลงอย่างเห็นได้ชัดจากการที่อักบาร์มีท่าทีต่อต้านออตโตมัน ทั้งนี้ภายหลังรัชสมัยของอักบาร์ความสัมพันธ์ของทั้งสองอาณาจักรก็ดีขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากการมีศัตรูร่วมของทั้งคู่คือราชวงศ์ซาฟาวิดแห่งเปอร์เซีย ท้ายที่สุด การมาถึงของจักรวรรดิอังกฤษที่มุ่งเน้นสร้างอาณานิคมในอนุทวีป ได้นำมาซึ่งความสัมพันธ์ที่เสื่อมถอยลงที่สุดของทั้งสองอาณาจักรและราชวงศ์โมกุลสิ้นสุดลง

คำสำคัญ: โมกุล, ออตโตมัน, ซาฟาวิด, สุลต่าน

วิธีการอ้างอิง: ปณทัศน์ ชัยมาลิก. "ความสัมพันธ์ทางด้านการเมืองระหว่างจักรวรรดิโมกุล และจักรวรรดิออตโตมัน ช่วงระหว่างค.ศ.1526-1857." วารสารประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระดับปริญญาตรี 2, ฉ.2 (กรกฎาคม-ธันวาคม 2567): 101-125.

เผยแพร่ออนไลน์: 16 มิถุนายน 2568